De verborgen symptomen van ongezond perfectionisme (en waarom ze je uitputten)

Perfectionisme klinkt vaak als iets positiefs: hard werken, oog voor detail, het beste uit jezelf halen. En dat is het ook! Maar wat als dat streven je niet langer vooruit helpt, maar je juist uitput? In deze blog ontdek je welke signalen erop wijzen dat ongezond perfectionisme jou misschien meer schaadt dan helpt — en waarom het zo belangrijk is om die patronen tijdig te herkennen.

Eerst en vooral: perfectionisme an sich is helemaal ok, zolang de slinger niet doorslaat en het een ongezonde vorm aanneemt!

Veel herkennen de stress, vermoeidheid en het gevoel nooit genoeg te zijn. Toch hebben ze niet altijd door dat dit te maken heeft met ongezond perfectionisme.

Ongezond perfectionisme laat zich vaak zien in verborgen symptomen: kleine gewoontes en gedachten die je elke dag ongemerkt energie kosten.

Perfectionisme is meer dan de lat hoog leggen

Veel mensen denken dat perfectionisme gewoon betekent dat je hard werkt en alles netjes voor elkaar wilt hebben. Maar ongezond perfectionisme gaat vaak dieper. Het is geen streven naar kwaliteit, maar een overlevingsstrategie. Een manier om bevestiging te krijgen, controle te houden of afwijzing te vermijden.

En het verraderlijke is: ongezond perfectionisme laat zich zelden zien als “ik wil alles perfect doen”. Het sluipt binnen in dagelijkse gewoontes, overtuigingen en gevoelens. Hieronder ontdek je de verborgen symptomen die vaak wijzen op ongezond perfectionisme.

Lees hier een eerder artikel dat ik publiceerde over ongezond perfectionisme: https://www.ariadnewils.be/post/perfectionisme-je-valkuil-%C3%A9n-je-kracht

De voornaamste symptomen van ongezond perfectionisme zijn:

• Pleasegedrag & conflicten vermijden – je zegt sneller “ja” om anderen tevreden te houden, ook als je over je grenzen gaat.

• Anderen belangrijker vinden dan jezelf – zorgen voor iedereen, jezelf vergeten als keerzijde.

• Onrealistische eisen – de lat ligt steeds hoger, tot je er zelf niet meer bij kan.

• Focus op wat niet goed gaat – je ziet vooral fouten of “tekort”.

• Veel denken & piekeren – je hoofd draait op volle toeren en komt niet tot rust.

• Controledrang – loslaten of delegeren voelt onveilig (“wat als het fout gaat?”).

• Angst – voor falen, niet voldoen, afgewezen worden.

• Uitstel of juist gehaast handelen – uitstellen uit angst voor ‘niet goed genoeg’, of alles meteen willen doen om rust af te dwingen.

• Moeite met kiezen – beslissingen voelen zwaar: elke keuze kan “fout” zijn.

• Te veel verantwoordelijkheid dragen – taken naar je toe trekken en overbelast raken.

• Je grenzen niet respecteren – doorgaan terwijl je lijf/hoofd rust vraagt.

• Jezelf niet oké vinden – ondanks inzet blijft de gedachte: “Het is niet genoeg.”

• Moeite om van jezelf te houden – mild zijn voor anderen lukt, voor jezelf niet.

Waarom ongezond perfectionisme je uitput

Elk van deze patronen kost energie. Piekeren, pleasen, uitstellen, controleren… voelt misschien nuttig of veilig, maar houdt je systeem in constante spanning.

Sta je lang onder druk, dan raakt je lichaam uitgeput en kunnen kwetsbare plekken minder goed functioneren. Stress kan zich vastzetten en uitgroeien tot lichamelijke of psychische klachten, zoals:

• hoofdpijn, migraine

• maagaandoeningen

• huidziekten als psoriaris

• burn-out

• depressie

• darm- en nierproblemen

• hartziekten

• chronisch vermoeidheidssyndroom

• fibromyalgie

Belangrijk inzicht: perfectionisme ben je niet, perfectionisme doe je.

De eerste stap naar verandering

Het is aangeleerd gedrag—en dus ook af te leren of om te buigen. Met mildheid, zelfzorg en heldere grenzen kom je stap voor stap uit de kramp. Van overleven naar echt leven.

De tweede stap: werken met OCP

Een aanpak die ik vaak gebruik om ongezond perfectionisme om te buigen naar een gezonde drive is de OCP-methodiek. We vertrekken vanuit het idee dat je uit verschillende innerlijke delen bestaat. Elk deel bedoelt het goed (beschermen, vooruithelpen), maar kan ook spanning creëren.

• Het sturend deel wil controleren, verbeteren en voldoen aan verwachtingen (denkhelft/links). Daarom gaan ongezond perfectionisme en piekeren vaak samen.

• Het vrije kind staat voor spontaniteit, creativiteit, zelfzorg en “in het moment zijn” (rechterhelft). Bij overleven wordt dit deel vaak naar de achtergrond geduwd en komt er een “braaf” kind voor in de plaats.

In OCP brengen we beide delen in samenwerking. Het controlerende deel hoeft niet te verdwijnen, het mag milder worden. Het vrije kind krijgt weer ademruimte. De kern van het nieuwe patroon: “Ik ben oké zoals ik ben.” Je ziet jezelf graag, zorgt goed voor jezelf en staat van daaruit authentiek in je relaties en werk.

Wanneer die samenwerking landt, ontstaat de vrije volwassene: je energie stroomt, je durft jezelf te zijn, je ervaart focus en plezier. Oude patronen verliezen grip, relaties verzachten en je voelt je lichter. Leven vanuit mildheid én kracht, niet langer vanuit angst.

Hulp nodig? Je staat er niet alleen voor.

Als erkende perfectionismecoach help ik je graag met een traject op maat, meestal met de OCP-methodiek. Ik weet hoe perfectionisme je kan uitputten—ik heb die weg zelf bewandeld—en begeleid je met begrip, zonder oordeel. Geen theorie om de theorie, wel praktische handvatten die werken in je dagelijks leven. Zodat jij weer kan voelen: ik ben goed genoeg, precies zoals ik ben.

Contact

WhatsApp: 0474 38 50 53

E-mail: hallo@ariadnewils.be

Gratis kennismakingsgesprek (30 min): https://calendly.com/hallo-ariadnewils/kennismaken-in-praktijk-gratis-30min-clone