In plaats van je eigen behoeftes voorop te stellen, stem je je gedrag af op de behoeftes van een ander. Je vindt het moeilijk om je gevoelens onder woorden te brengen en aan te geven wat jij wil. Je voelt je hierdoor ontevreden in je relaties; privé en/of op het werk. Herken jij jezelf hierin?
Wellicht worstel je dan met grenzen te stellen. Deze blog geeft je 3 tips om je grenzen te leren stellen.
Misschien herken je je in één of meerdere van deze situaties:
Je trekt geregeld werk naar je toe wat eigenlijk niet bij je takenpakket hoort
Of je workload loopt al over en toch heb je het gevoel dat je niet “nee” kan of durft zeggen wanneer men nog iets extra op je bord gooit.
Je voelt je snel verantwoordelijk en denkt ‘als een ander het niet doet dan doe ik het wel’
Je zegt toch ja tegen een vriend om af te spreken terwijl je eigenlijk een avond rust wou en gewoon in je zetel hangen
Dit alles heeft te maken met het gebrek aan stellen van je eigen grenzen.
Wanneer je je grens niet duidelijk aangeeft, kunnen er twee zaken gebeuren:
Ofwel gaat de ander over jouw grens. Bijvoorbeeld: je baas vraagt om nog iets extra te doen net voordat je wil vertrekken want je was van plan om nog te gaan wandelen. Jij laat de keuze maken door anderen.
Ofwel ga je over je eigen grens Bijvoorbeeld: je hebt behoefte aan meer tijd voor jezelf en toch stem je er mee in om nog mee te helpen met het taak van het oudercomité. Jij maakt de keuze zelf.
Natuurlijk zitten grenzen ook gekaderd in je normen en waarden, in je overtuigingen en je ervaringen.
Om meerdere redenen is het heel belangrijk dat jij je grenzen aangeeft. Niet alleen voor jezelf overigens, maar ook voor de ander.
Je creëert duidelijkheid voor jezelf en voor de ander. Je weet zelf heel duidelijk tot waar je gaat. En ook de ander heeft helder wat hij wel en niet van je kan vragen.
Het bevordert je zelfvertrouwen. Je geeft aan jezelf een signaal af dat je niet over je heen laat lopen. Daarbij luister je naar je eigen behoeften.
Zo voorkom je een slachtofferrol. Als je over je grenzen laat gaan, sta je iets toe waarvan je weet dat het niet oké is. Het voelt misschien alsof een ander misbruik van je maakt. Voorkom dat nare gevoel door te zeggen waar jouw grenzen liggen.
Je krijgt meer respect van anderen. Je laat zien dat jij opkomt voor je belangen. Oftewel: anderen weten dat ze niet zomaar alles op je kunnen afschuiven.
Je gaat stress tegen. Met heldere grenzen voorkom je dat je agenda dichtslibt, dat je werkplezier afneemt of dat je zo hard werkt dat je continu moe bent. Oftewel: je voorkomt stress en de lichamelijke klachten die met stress samenhangen.
Grenzen stellen betekent:
Geen grenzen stellen vraagt allemaal veel energie van je lichaam. Het is dan ook niet verwonderlijk dat mensen die hun eigen grens niet stellen, gebukt gaan onder veel stress.
Jammer genoeg eindigt dit regelmatig in een burn-out.
Hierbij alvast 3 concrete tips waarmee je onmiddellijk mee aan de slag kan gaan:
Tip 1: Analyseer je moeite met grenzen We hebben allemaal wel situaties waarin we vaak over onze grenzen heen laten gaan. Kijk of je kunt ontdekken waar het bij jou misgaat. Analyseer jezelf dus.
Heb je bijvoorbeeld moeite met ‘nee’ zeggen? Of wil je graag collegiaal zijn en verlies je daarbij weleens je eigen grenzen uit het oog? Ben je een pleaser en vind je het lastig om mensen teleur te stellen? Inzicht in je patronen is de eerste stap om die te gaan doorbreken.
Houd daarom eens een week voor jezelf bij in welke situaties jij moeite hebt met grenzen aangeven.
Noteer per situatie het volgende:
· Wie ging er over je grens heen (of dreigde dat te doen)?
· Wat was de specifieke situatie?
· Hoe reageerde jij in deze situatie?
· Waarom ging die situatie voor jou een grens over?
· En wat was voor jou de reden om over die grens heen te laten gaan? Wilde je bijvoorbeeld de ander niet teleurstellen? Vond je de vraagstelling lastig? Of stond je met je mond vol tanden?
Die informatie helpt om dit soort situaties makkelijker te herkennen. En om juist in situaties op tijd aan de bel te trekken. Oftewel: op tijd jouw grens te herkennen en te benoemen.
Tip 2: Grenzen aangeven is voor iedereen belangrijk.
Grenzen aangeven betekent dat je durft te zeggen wanneer iemand te veel van je verlangt, dingen vraagt die je niet wilt, tegen jezelf zegt dat het genoeg is zo, of dat je erkent dat het je niet gaat lukken.
Grenzen aangeven doe je
- door een concrete beschrijving van het gedrag of de vraag van de ander te zeggen in de “ik” boodschap.
- Daarbij zeg je ook welk effect het op je heeft.
- Vervolgens beschrijf je concreet wat je wel graag zou willen.
Bijvoorbeeld: Je werkt in een landschapskantoor en je collega praat heel erg luid. Vaak praat ze met een andere collega terwijl jij je probeert te concentreren op je werk. In plaats van te zeggen “jij praat te hard”, is het veel krachtiger om bijvoorbeeld te zeggen “ik kan me moeilijk concentreren als ik je hard hoor praten. Ik zou het waarderen als je iets stiller kan praten met elkaar.
Mogelijk zal de ander ook weerstand bieden omdat men dit niet gewend is van jou. Vaak is het nodig om je grenzen herhaaldelijk duidelijk te maken.
Tip 3: Een vraag voor hulp die mondeling wordt gesteld komt direct binnen.
Voortaan ga je daar niet meer onmiddellijk antwoorden. (behalve in een noodsituatie uiteraard).
De efficiëntste manier van reageren is te zeggen dat je erover zal nadenken.
Dat geeft je tijd om te beslissen wat je gaat antwoorden, en indien nodig argumenten te vinden om een eventueel “nee” te ondersteunen.
Als jij graag sterker in je schoenen staat, dan raad ik je aan om je in te schrijven in mijn workshop “grenzen stellen”, die doorgaat op vrijdag 29 september in de namiddag. Gedurende een 3-tal uren gaan we actief aan de slag om te leren hoe assertiever (niet agressiever) te worden en je eigen grenzen te stellen. Dit gaan we doen aan de hand van theorie, oefeningen en oefenen met elkaar. Dat gaat door in mijn praktijk in Deurne, met een besloten groep van maximaal 8 deelnemers. Schrijf je in via deze link.