Van pleasegedrag naar zelfwaardering

Als vrouw voel je je misschien vaak gedreven om alles voor iedereen te doen – voor je familie, je vrienden, je collega’s, en zelfs voor vreemden. Het lijkt soms vanzelfsprekend om altijd te willen pleasen, maar wat gebeurt er wanneer je jezelf steeds op de tweede plaats zet om anderen tevreden te stellen?

Het kan voelen als een natuurlijke manier om relaties te onderhouden en harmonie te bewaren, maar wat gebeurt er wanneer je jezelf steeds op de laatste plaats zet? Het is tijd om deze vicieuze cirkel van pleasegedrag te doorbreken en te ontdekken hoe je jouw eigenwaarde kunt omarmen.

Jij hebt het recht om jezelf te zijn en je eigen behoeften serieus te nemen. Het begint met het maken van een keuze: stop met pleasen, en begin met jezelf te waarderen.

Wat is pleasegedrag?

Pleasegedrag is het neigen naar constant voldoen aan de wensen en behoeften van anderen, vaak ten koste van je eigen behoeften. Het kan zich uiten in verschillende vormen, zoals het moeilijk vinden om ‘nee’ te zeggen, overcompenseren voor fouten die niet van jou zijn, of jezelf uitputten door voortdurend anderen tevreden te stellen. Het lijkt misschien een manier om harmonie te bewaren, maar in werkelijkheid kan het je energie uitputten en je gevoel van eigenwaarde ondermijnen.

De impact van pleasegedrag op vrouwen

Als vrouw is pleasegedrag vaak een extra uitdaging. Misschien voel je de druk om voor iedereen te zorgen, altijd het perfecte voorbeeld te zijn, of iedereen gelukkig te maken. Dit constante pleasen kan leiden tot gevoelens van uitputting, stress, en zelfs een gebrek aan zelfvertrouwen. Wanneer je jezelf steeds aanpast aan de verwachtingen van anderen, verlies je misschien het gevoel van wat jij zelf nodig hebt om in balans te blijven.

Waarom we geneigd zijn te pleasen

Pleasegedrag kan verschillende oorzaken hebben. Het komt vaak voort uit de wens om goedkeuring te krijgen, uit onzekerheid, of uit het idee dat je alleen waarde hebt als je anderen helpt. Misschien is het een patroon dat je hebt geleerd in je jeugd, of voel je de druk om altijd perfect te zijn. Hoe dan ook, het is belangrijk om te begrijpen dat dit gedrag niet betekent dat je minder waardevol bent, het is simpelweg een manier van omgaan met stress en onzekerheid. Maar het kan je ervan weerhouden om voor jezelf te zorgen en gezond je grenzen te stellen.

De eerste stap om met pleasegedrag om te gaan, is begrijpen waar het vandaan komt. Vaak zijn er diepgewortelde overtuigingen en patronen die bepalen waarom je steeds geneigd bent om anderen te pleasen. Het begint allemaal met zelfreflectie – door stil te staan bij je gedrag kun je de onderliggende oorzaken beter begrijpen en aanpakken.

• Angst voor afwijzing of conflict - Een veelvoorkomende oorzaak van pleasegedrag is de angst voor afwijzing. Als je bang bent dat iemand je niet leuk zal vinden of dat je in conflict zal komen met anderen, ben je sneller geneigd om jezelf aan te passen aan hun wensen, zelfs als dit ten koste van jezelf gaat. Je vermijdt dan ongemakkelijke situaties door altijd maar ‘ja’ te zeggen, zelfs als je liever iets anders zou doen. Voorbeeld: Je hebt een collega die altijd om hulp vraagt, ook buiten werkuren. Je zegt steeds ja, zelfs als je moe bent of andere dingen te doen hebt, uit angst dat ze je niet meer zal waarderen of zelfs boos wordt als je weigert.

• De behoefte aan goedkeuring - Veel vrouwen ervaren een diep verlangen naar goedkeuring van anderen. Dit kan voortkomen uit opvoeding, culturele verwachtingen, of eerdere ervaringen waarbij je het gevoel had dat je alleen gewaardeerd werd als je aan de normen van anderen voldeed. Het idee om “perfect” te zijn in de ogen van anderen kan je doen geloven dat je alleen waarde hebt als je aan die verwachtingen voldoet. Voorbeeld: Misschien ben je altijd de zorgzame vriendin of het perfecte voorbeeld voor je gezin, en als je niet voldoet aan die verwachtingen, voel je je niet goed genoeg. Hierdoor ga je steeds maar door, zonder stil te staan bij je eigen behoeften.

Wees trouw aan jezelf en durf ‘nee’ te zeggen. Je hoeft niet altijd vriendelijk te zijn om geliefd te worden.

• Onzekerheid of gebrek aan zelfvertrouwen - Als je onzeker bent over jezelf of je eigenwaarde, kan het zijn dat je je identiteit en waarde gaat baseren op de goedkeuring van anderen. Dit komt vaak voort uit een gebrek aan vertrouwen in je eigen capaciteiten en het idee dat je pas waardevol bent als je iets voor een ander doet. Voorbeeld: Je hebt het gevoel dat je alleen geaccepteerd of geliefd bent wanneer je altijd beschikbaar bent voor anderen. Dit kan ervoor zorgen dat je jezelf op de achtergrond plaatst, omdat je bang bent dat je anders niet genoeg zult zijn voor anderen.

• Geloof in de 'perfecte' rol - Sommige vrouwen hebben het gevoel dat ze een bepaalde rol moeten vervullen – de zorgzame moeder, de hardwerkende ondernemer, de perfecte vriendin. Dit geloof in het moeten voldoen aan de ‘perfecte’ rol kan leiden tot pleasegedrag, omdat je denkt dat je geen ruimte hebt om ‘nee’ te zeggen of om voor jezelf te zorgen. Voorbeeld: Je hebt het idee dat je altijd de perfecte werkster of moeder moet zijn, zonder fouten, altijd alles in de hand. Dit kan leiden tot het overbelasten van jezelf, omdat je denkt dat dit de enige manier is om “genoeg” te zijn.

• Verlies van eigen identiteit - Het negeren van je eigen behoeften en het altijd maar pleasen van anderen kan uiteindelijk leiden tot het verlies van je eigen identiteit. Als je altijd in de rol van de pleaser zit, kan het moeilijk worden om te weten wie je bent zonder de goedkeuring van anderen. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel van onzekerheid en onvervulde behoeften. Voorbeeld: Je hebt je eigen wensen of verlangens bijna helemaal uit het oog verloren, omdat je zo gericht bent op het vervullen van de behoeften van anderen. Je weet niet meer wat je wilt of nodig hebt, omdat je altijd hebt gehandeld op basis van de verwachtingen van anderen.

Hoe beïnvloedt pleasegedrag je welzijn?

Pleasegedrag kan een aanzienlijke invloed hebben op je welzijn, zowel op mentaal als fysiek vlak. Het lijkt misschien onschuldig om altijd te willen voldoen aan de wensen van anderen, maar op de lange termijn kan het schadelijk zijn voor je gezondheid en je emotionele balans.

1. Uitputting en stress

   Wanneer je voortdurend probeert anderen tevreden te stellen, zet je jezelf vaak op de tweede plaats. Dit kan leiden tot overbelasting en fysieke uitputting, vooral als je dit gedrag niet in balans houdt. Het voortdurende gevoel van verplichting om 'ja' te zeggen, kan stress veroorzaken, wat je energie en motivatie kan uitputten. Je lichaam kan hierdoor in een constante staat van paraatheid blijven, wat schadelijk is voor je fysieke en mentale gezondheid.

2. Gebrek aan zelfzorg

   Met pleasegedrag negeer je vaak je eigen behoeften en verlangens. Zelfzorg raakt in de verdrukking, omdat je de tijd en ruimte niet neemt voor jezelf. Het niet prioriteren van je eigen welzijn kan leiden tot gevoelens van burn-out, frustratie en zelfs depressie. Het gevoel dat je altijd moet presteren of 'goed genoeg' moet zijn voor anderen, vermindert je vermogen om te ontspannen en voor jezelf te zorgen.

3. Zelfwaardering ondermijnen

   Hoewel pleasegedrag je mogelijk tijdelijk goedkeuring oplevert, kan het uiteindelijk je gevoel van eigenwaarde ondermijnen. Als je voortdurend probeert te voldoen aan de verwachtingen van anderen, verlies je mogelijk je eigen identiteit en het vertrouwen in je eigen oordeel. Dit kan leiden tot onzekerheid, twijfel en het gevoel dat je niet goed genoeg bent – wat je mentale welzijn negatief beïnvloedt.

4. Verlies van authenticiteit

   Het negeren van je eigen wensen om anderen tevreden te stellen, kan ervoor zorgen dat je niet meer trouw bent aan jezelf. Dit verlies van authenticiteit kan op lange termijn leiden tot gevoelens van ontevredenheid en een gebrek aan vervulling. Je kunt het gevoel krijgen dat je leeft volgens de verwachtingen van anderen, in plaats van je eigen pad te volgen, wat je welzijn en geluk op lange termijn schaadt.

5. Verhoudingen kunnen verzwakken

   Hoewel pleasegedrag misschien bedoeld is om relaties soepel te houden, kan het juist het tegenovergestelde effect hebben. Wanneer je jezelf voortdurend wegcijfert, kan dit leiden tot een onevenwichtige dynamiek in relaties, waarbij de andere persoon minder oog heeft voor jouw behoeften. Dit kan gevoelens van frustratie, irritatie en zelfs ressentiment veroorzaken, wat uiteindelijk de relaties zelf verzwakt.

Het is belangrijk om je bewust te zijn van de gevolgen van pleasegedrag voor je welzijn. Het kan een kortetermijnoplossing lijken, maar op de lange termijn beïnvloedt het zowel je fysieke gezondheid als je emotionele balans. Door gezonde grenzen te stellen, jezelf te waarderen en voor je eigen welzijn te zorgen, kun je zowel je eigen geluk als je relaties verbeteren.

Je eigen waarde is niet afhankelijk van de goedkeuring van anderen. Het komt van binnenuit.

Hoe stop je met pleasen en begin je met zelfwaardering?

1. Herken de oorzaken van je pleasen

   Het begint met zelfreflectie. Waarom voel jij de behoefte om altijd anderen tevreden te stellen? Is het uit angst om afgewezen te worden? Of omdat je denkt dat je geen waarde hebt tenzij je aan de verwachtingen van anderen voldoet? Het herkennen van deze patronen is de eerste stap naar verandering.

2. Leer ‘nee’ zeggen

   Het is oké om nee te zeggen. Sterker nog, het is essentieel voor je welzijn. Begin met kleine stapjes: zeg ‘nee’ tegen verzoeken die je energie leegzuigen en bouw dit op naar grotere situaties. Het is niet egoïstisch om je eigen grenzen te respecteren; het is een manier om voor jezelf te zorgen en ruimte te creëren voor wat jij echt nodig hebt.

3. Stel duidelijke grenzen

   Grenzen stellen is een krachtig hulpmiddel om je energie te beschermen. Dit geldt niet alleen voor je professionele relaties, maar ook voor je persoonlijke leven. Wanneer je weet wat je wel en niet kunt geven, kun je betere keuzes maken over waar je tijd en energie naartoe gaat. Dit stelt je in staat om je werk, je privéleven, en je eigen welzijn in balans te houden. Een workshop die je hiervoor kan volgen:  https://www.ariadnewils.be/workshop-grenzen-stellen

4. Vergroot je zelfbewustzijn en zelfzorg

   Zorg ervoor dat je tijd voor jezelf hebt, zelfs al is het maar een paar minuten per dag. Zelfzorg helpt niet alleen om stress te verminderen, maar versterkt ook je zelfvertrouwen en eigenwaarde. Wanneer je jezelf waardeert en prioriteit geeft, ben je minder geneigd om anderen ten koste van jezelf te pleasen.

5. Omarm je imperfectie

   Iedereen maakt fouten. Het is belangrijk om de druk om perfect te zijn los te laten. Het omarmen van je imperfecties betekent dat je accepteert dat je niet altijd kunt voldoen aan de verwachtingen van anderen, en dat is helemaal oké. Zelfwaardering komt voort uit het begrijpen dat je waardevol bent, ongeacht je fouten of tekortkomingen.

Conclusie

Het proces om te stoppen met pleasegedrag en te beginnen met het stellen van gezonde grenzen is een reis. Het vraagt om geduld, zelfreflectie, en de bereidheid om je eigen waarde te omarmen. Door bewust te kiezen voor je eigen welzijn, vergroot je niet alleen je zelfvertrouwen, maar verbeter je ook de kwaliteit van je relaties en je energie. Jij hebt het recht om jezelf voorop te stellen – niet uit egoïsme, maar uit liefde en respect voor wie jij bent.

Onthoud: je bent al genoeg, precies zoals je bent. 💖