Uitstelgedrag is iets waar we allemaal wel eens last van hebben. Dat project dat we maar niet starten, de huishoudelijke taken die zich opstapelen, of die ene telefoontje dat we blijven uitstellen. Hoewel uitstellen heel menselijk is, kan het ons dagelijks leven behoorlijk beïnvloeden. In deze blog gaan we dieper in op wat uitstelgedrag precies is, waarom we het doen, wat de gevolgen zijn, en – belangrijker nog – hoe je het kunt overwinnen.
Wat is uitstelgedrag?
Uitstelgedrag is de neiging om taken uit te stellen, ondanks dat we weten dat dit negatieve gevolgen kan hebben. Het is niet hetzelfde als gewoon even ontspannen of een bewuste pauze nemen; uitstelgedrag is vaak het bewust vermijden van belangrijke, vaak vervelende of uitdagende taken. Dit uitstellen gebeurt niet per se omdat we de taak niet kunnen uitvoeren, maar omdat we er emotioneel weerstand tegen voelen.
Het interessante is dat uitstelgedrag een innerlijk conflict creëert: enerzijds willen we de taak voltooien, maar anderzijds vermijden we het. Dit kan tot een vicieuze cirkel leiden, waarin we steeds meer taken voor ons uitschuiven, wat ons stress en schuldgevoelens bezorgt.
Waarom stellen we dingen uit?
Er zijn veel redenen waarom mensen uitstellen. Hier zijn enkele veelvoorkomende oorzaken:
Perfectionisme
Mensen met perfectionistische neigingen stellen taken vaak uit omdat ze bang zijn om het ‘niet perfect’ te doen. Ze willen de taak pas starten wanneer ze zeker weten dat ze het helemaal goed kunnen doen, wat vaak leidt tot het blijven uitstellen.
Angst voor falen
De angst om te falen kan verlammend werken. Mensen zijn bang om iets verkeerd te doen, vooral bij grote, belangrijke taken. Ze kiezen dan onbewust voor uitstel, zodat ze het gevoel van mogelijke mislukking vermijden.
Gebrek aan structuur
Wanneer er geen duidelijke planning of structuur is, wordt het moeilijker om te beginnen. Een taak zonder heldere deadlines kan aanvoelen als iets wat altijd nog wel een keer kan, waardoor we het blijven uitstellen.
Onplezierige taken
Soms is de reden simpel: we vinden de taak vervelend. Als iets saai, moeilijk of onaangenaam is, stellen we het liever uit. Dit kan gaan van administratieve taken tot opruimen of een lastige e-mail beantwoorden.
Teveel taken op je bord
Als je overbelast bent met werk of verantwoordelijkheden, kan het moeilijk zijn om te beginnen. Het lijkt dan alsof er te veel is om te doen, waardoor je helemaal blokkeert en uiteindelijk niets doet.
De gevolgen van uitstelgedrag
Uitstelgedrag heeft vaak meer impact op ons leven dan we beseffen.
Het kan leiden tot:
Stress en schuldgevoelens
Het uitstellen van taken geeft vaak een gevoel van opluchting op de korte termijn, maar op de lange termijn stapelt de stress zich op. Taken blijven liggen, deadlines naderen en de druk neemt toe. Hierdoor kunnen gevoelens van schuld en faalangst ontstaan.
Verlies van kansen
Door dingen uit te stellen, missen we soms waardevolle kansen. Een taak die we eerder hadden kunnen voltooien, levert mogelijk voordelen op die we mislopen omdat we te laat zijn.
Negatieve invloed op zelfvertrouwen
Wanneer je steeds opnieuw taken voor je uitschuift, kan dit je zelfbeeld beïnvloeden. Je kunt het gevoel krijgen dat je niet in staat bent om dingen op tijd te doen, wat je zelfvertrouwen schaadt.
Een praktijkvoorbeeld: Het verhaal van Annelies
Annelies is onderneemster en heeft een drukke agenda. Zij weet al maanden dat zij een belangrijke presentatie moet voorbereiden voor een nieuwe klant, maar elke keer schuift zij de voorbereiding voor zich uit. Eerst was het omdat zij geen tijd had, daarna omdat zij het perfect wilde doen en bang was dat het niet goed genoeg zou zijn. Na weken van uitstellen zit zij uiteindelijk op de avond voor de presentatie tot diep in de nacht te werken. De presentatie verloopt niet zoals zij had gehoopt, en zij voelt zich gefrustreerd.
Tijdens een coachingtraject ontdekt Annelies dat haar uitstelgedrag voortkomt uit een combinatie van perfectionisme en angst om te falen. Zij leert dat haar drang om het perfect te doen haar blokkeert om op tijd te starten. Door nieuwe strategieën te ontwikkelen, leert Annelies hoe zij stap voor stap kan beginnen en om zichzelf realistische doelen te stellen. Langzaam maar zeker leert zij om niet alles op het laatste moment te doen en voelt zij meer rust en controle over haar werk.
Hoe omgaan met uitstelgedrag?
Gelukkig zijn er manieren om uitstelgedrag te overwinnen. Hier zijn enkele praktische tips die je kunnen helpen:
Stel realistische doelen
Begin met kleine stappen. Deel een grote taak op in kleinere, behapbare stukjes, zodat je niet meteen overweldigd raakt. Elke stap die je zet, brengt je dichter bij het einddoel.
Gebruik de twee-minuten-regel
Als een taak minder dan twee minuten kost, doe het dan meteen. Dit voorkomt dat kleine taken zich opstapelen en zorgt ervoor dat je meteen actie onderneemt.
Gebruik een tijdslimiet
Geef jezelf een vaste tijdslimiet om aan een taak te werken. Bijvoorbeeld 30 minuten. Daarna mag je een korte pauze nemen. Vaak zul je merken dat de taak minder vervelend is dan je dacht.
Maak een to-do lijst
Het opschrijven van taken kan helpen om overzicht te creëren. Een to-do lijst geeft je duidelijkheid over wat er moet gebeuren en motiveert je om af te strepen wat je hebt gedaan.
Verminder afleiding
Zorg ervoor dat je werkomgeving zo min mogelijk afleidingen heeft. Zet je telefoon op stil, sluit onnodige tabs op je computer en richt je op één taak tegelijk.
Oefen zelfcompassie
Wees vriendelijk voor jezelf. Uitstelgedrag is een patroon dat je niet zomaar doorbreekt. Geef jezelf de tijd om nieuwe gewoontes te ontwikkelen en wees niet te streng als het niet meteen lukt.
Het belang van hulp zoeken
Soms is uitstelgedrag hardnekkiger dan je denkt en heeft het diepere oorzaken. Als je merkt dat je ondanks je inspanningen vast blijft zitten, kan het zinvol zijn om professionele hulp te zoeken. Ik als coach kan je helpen om de onderliggende oorzaken van je uitstelgedrag te begrijpen en nieuwe strategieën aan te leren om ermee om te gaan.
Conclusie
Uitstelgedrag is een veelvoorkomend probleem, maar het is zeker iets waar je aan kunt werken. Door te begrijpen waarom je uitstelt en door stappen te zetten om anders met je taken om te gaan, kun je meer grip krijgen op je tijd en energie. Probeer de tips uit deze blog en geef jezelf de ruimte om te groeien. Met geduld en toewijding kun je leren om uitstelgedrag te overwinnen en je doelen stap voor stap te bereiken.
Comments